(Fr. twistgesprek, woordenstrijd). Vorm van dialoog, waarbij de sprekers uiteenlopende principes verdedigen en de gesprekspartners proberen te overtuigen van het eigen gelijk. Het genre kent een lange en gevarieerde geschiedenis die al begint in de oudheid, bv. de strijd tussen Aeschylus en Euripides in De kikkers van Aristophanes (ca. 405 v.C.), of Aesopus’ fabel over de twist tussen Zomer en Winter (zesde eeuw v.C.) waarbij de verdedigde principes gepersonifieerd zijn. Bekend is verder het middeleeuws strijdgesprek. De afbakening van debat tegenover dialoog op grond van het meer uitgesproken polemische (kyk polysemie) karakter is vaak problematisch. Immers, vele ‘gewone’ dialogen berusten niet alleen op een verschil in kennis (die in het gesprek kan worden overgedragen), maar ook op een verschil van opvatting of attitude, wat tot een min of meer hardnekkige confrontatie kan leiden.
Debatten waarvan een literair discussiepunt het onderwerp uitmaakt, zijn, zoals literaire polemieken, interessant materiaal voor literatuurhistorici. Een bekend voorbeeld is het debat tussen ‘l’académicien’ en ‘le romantique’, opgezet door Stendhal in Racine et Shakespeare (1823-1825) als belangrijk document in de doorbraak van de Franse romantiek. Zie ook agoon, jeu-part, partimen, tenson.
Menu