Kitsch

(Zuid-Duits kitschen = modder samenvegen; mogelijk met verwijzing naar het Engelse sketch in de zin van ‘goedkoop schilderwerkje’). Term die verwijst naar alles wat zich als kunst wil voordoen, maar door zijn artistiek onvermogen als vals overkomt. Kitsch kan men een structurele leugen noemen (Eco); het gaat immers om boodschappen die pretenderen kunst te zijn, maar die in feite op al te voorspelbare wijze voldoen aan gekende codes van sociale en artistieke conventies en zo slechts commerciële collages zijn van herkenbaar artistiek prestige. In het algemeen wordt met de term kitsch dan ook ‘goedkope’, op een groot publiek afgestemde pseudokunst bedoeld. De waardering ervan is echter aan tijd en smaak gebonden. Vroeger als kitsch bestempelde werken kunnen nadien als ‘echte’ kunst gewaardeerd worden; dit was bv. het geval met heel wat jugendstil-producten. Zie ook triviaalliteratuur, camp.

Literatuur: M. Calinescu, Faces of Modernity, 1977, pp. 223-262. J. Schulte-Sasse (red.), Literarischer Kitsch, 1979. G. Grunebaum, Bücher die keine sind: Kunst und Kitsch im Buchgestalt, 1988. B. Suyckerbuyck (red.), De troeven van Kitsch: subversie en conventie van renaissance tot postmodernisme: papers from the first international congress on kitch and camp, 1989. Kitsch special,themanummer van Raster, 1989. G. Füller, Kitsch-Art: wie Kitsch zur Kunst wird, 1992. W. Braungart (red.), Kitsch. Faszination und Herausforderung des Banalen und Trivialen, 2002.