(synoniem simile < Lat. similis = gelijk, gelijkend). Vorm van beeldspraak waarbij een zaak, een begrip, een eigenschap … met iets anders in verband wordt gebracht door middel van een analogiserend woord (bv. als, zoals, gelijk). Met deze stijlfiguur beoogt de dichter vaak een meer aanschouwelijke voorstelling; soms wil hij er bepaalde betekenisaspecten mee accentueren of onvermoede verbanden blootleggen. De vergelijking is des te treffender naarmate het punt van overeenkomst meer verrast.
Bv. de droom die blauw als hoogland
als een boom zich splijt (H. Claus, uit: Tancredo infrasonic, 1952)
Zie ook homerische vergelijking en metafoor.
Literatuur: J.J.A. Mooij, ‘Metafoor en vergelijking in de literatuur’ in Forum der letteren, 1973, pp. 121-157. M. van Buuren, ‘Over het functioneren van vergelijkingen’ in Spektator, 1978-79, pp. 279-288. N.R. Norrick, ‘Stock Similes’ in Journal of Literary Semantics, 1986, pp. 39-52. S. Sharon-Zisser, The Risks of Simile in Renaissance Rhetoric, 2000.