Zeugma

(Gr. band, juk < zeugnunai = tezamen binden). Stijlfiguur, vaak met humoristische intentie, waarbij een woord in eenzelfde relatie staat tot twee andere termen, maar bij elk van hen een verschillende betekenis heeft (meestal een werkwoord met twee voorwerpen). Strikt genomen is een dergelijke constructie ongrammaticaal (zie syllepsis, 1). Bv. ‘hier zet men koffie en over’; ‘hij nam het geld en de benen’. Een mooi voorbeeld van zeugma vinden we in het gedicht ‘Verslaggever’ uit de cyclus Spel van de wilde jacht van G. Achterberg: ‘nemen wij afscheid en de laatste trein’ (v. 15).