Digressio

(Lat. afwijking van de weg; Lat. synoniem excursus = het uit-lopen, uitweiding). Afdwaling van het eigenlijke thema om een rede of verhaal op te smukken met bijkomstigheden of elementen die slechts onrechtstreeks met het thema te maken hebben. Als retorische kunstgreep is het een middel om de toehoorders te verstrooien bij een al te droge stof, of om de spanning te verhogen door het hoofdthema juist voor een beslissende wending te onderbreken (retardering), of om achtergrondinformatie te geven. De digressio kan als stijlmiddel en verteltechniek zodanig worden geëxploiteerd dat ze a.h.w. zelf het thema van het verhaal wordt. Bv. L. Sterne, Tristram Shandy (1759-1767); D. Diderot, Jacques le fataliste (gepubl. 1796).