(Lat. verus = waar). 1. Fotografisch-documentaire weergave van de werkelijkheid, meestal met sociaalkritische inslag. Daarbij wordt elke vorm van idealisering vermeden en kiest men bewust voor de lelijke facetten en schrille tegenstellingen. Het gaat hier om een tot het uiterste doorgedreven NATURALISME. De term wordt zowel gebruikt m.b.t. literatuur, theater en film als voor fotografie en beeldende kunst.
2. Met de term verismo wordt de Italiaanse versie van het naturalisme bedoeld. Het maakte grote opgang aan het einde van de negentiende eeuw en zorgde voor een vernieuwing in het verhalend proza. Het verismo zette zich af tegen de traditionele historische roman en tegen het subjectivisme van de scapigliatura. Een theoretische neerslag vinden we in L. Capuana, Studi sulla letteratura contemporanea (1879-1882) en in Per l’Arte (1882). Belangrijk is het direct weergeven van de feiten zonder tussenkomst van een verteller (impersonalità). In de praktijk zijn de teksten echter vaak nostalgisch of besteden ze aandacht aan oppervlakkigheden of folkloristische elementen. Het verismo is veeleer regionalistisch en brengt een beeld van de archaïsche landbouwmaatschappij in Zuid-Italië en op de eilanden. Belangrijke auteurs zijn Verga, Serao en Deledda.
Literatuur: P.M. Sipala, Scienza e storia nella letteratura verista, 1976. Naturalismo e verismo. I generi, tecniche e poetiche, Atti del Congresso int. di studi (Catania), vol. 2, 1988.