Conceptismo

(Sp. concepto = begrip, gedachte). Beweging in de zeventiende-eeuwse Spaanse literatuur, eerst in de lyriek, daarna vooral in het proza (bv. essay, satire). Zij keerde zich af van het culteranismo (zie gongorisme ( kyk GONGORISME)) waarvan de geleerdheid en het hermetisme werden verworpen. De ‘conceptistas’ drongen aan op een precieze en correcte stijl, vrij van latinismen, en legden de nadruk op een scherpzinnige inhoud. Door het zoeken naar onverwachte en beknopte vormen om hun spitsvondige gedachten weer te geven (antithese, hyperbool, bijzondere woordverbindingen, concetti Sp. ‘conceptos’), kreeg hun werk vaak een  maniëristische inslag, en is het niet steeds te onderscheiden van het culteranismo. Men citeert meestal de naam Lope de Vega in verband met het conceptismo; in feite waren Quevedo en Gracián de echte leiders ervan.

Literatuur: A. Collard, Nueva poesía: conceptismo, culteranismo en la crítica española, 1967. M. Blanco, Les Rhétoriques de la pointe. Balthasar Gracián et le conceptisme en Europe, 1992.